ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΕΡΑΤΟΣΘΕΝΗ 24-9-2018

Λεπτομέρειες

Γονική Κατηγορία: Δραστηριότητες

Τελευταία Ενημέρωση στις Σάββατο, 29 Σεπτεμβρίου 2018 17:11

Δημοσιεύτηκε στις Σάββατο, 29 Σεπτεμβρίου 2018 17:11

Γράφτηκε από τον/την Αφροδίτη Ντ.

Εμφανίσεις: 293

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ ΤΟΥ ΕΡΑΤΟΣΘΕΝΗ

Ο Ερατοσθένης (3ος π.Χ. αιώνας)ήταν Διευθυντής της μεγάλης Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, όπου σε έναν πάπυρο διάβασε ότι το μεσημέρι της 21ης Ιουνίου (θερινό ηλιοστάσιο), στα νότια όρια της πόλης Συήνη (Ασσουάν), οι κατακόρυφοι στύλοι δεν ρίχνουν καθόλου σκιά και ο Ήλιος καθρεφτίζεται ακριβώς στον πυθμένα ενός πηγαδιού (δηλαδή, βρίσκεται στο Ζενίθ του τόπου).

Ως επιστήμονας, λοιπόν, ο Ερατοσθένης διερωτήθηκε, εάν συμβαίνει το ίδιο ταυτόχρονα και σε μια άλλη πόλη πχ. στην Αλεξάνδρεια. Όμως στην Αλεξάνδρεια, κατά την ίδια μέρα και ώρα, οι κατακόρυφοι στύλοι έριχναν σκιά. Αν η Γη ήταν επίπεδη, οι κατακόρυφοι στύλοι στις δυο πόλεις θα ήταν παράλληλοι και θα έπρεπε και οι δυο να ρίχνουν σκιά. Αφού, λοιπόν, αυτό δεν είναι αλήθεια, τι μπορεί να συμβαίνει; Την απάντηση έδωσε ο Ερατοσθένης υποστηρίζοντας ότι η επιφάνεια της Γης δεν είναι επίπεδη αλλά σφαιρική. Αυτό το συμπέρασμα είναι, προφανώς, θεμελιώδους σημασίας και επιπλέον επέτρεψε στον Ερατοσθένη να προσδιορίσει την ακτίνα και το μήκος της περιφέρειάς της Γης. Πραγματικά, από το μήκος της σκιάς υπολογίζεται αμέσως η διαφορά των γεωγραφικών πλατών των δύο πόλεων, ίση περίπου με 7 μοίρες.

Επειδή η απόσταση των δύο πόλεων ήταν γνωστή από αφηγήσεις βηματιστών και ίση περίπου με 800 Km (φημολογείται ότι ο Ερατοσθένης μίσθωσε βηματιστές για τη μέτρησή της), η περιφέρεια της Γης υπολογίστηκε ίση με 40000 Km. Αυτή είναι η σωστή απάντηση και ο Ερατοσθένης την έδωσε χρησιμοποιώντας ως μόνα εργαλεία ράβδους, μάτια, πόδια, μυαλό με απλότητα σκέψης και επινοητικότητα. Το λάθος στον υπολογισμό ήταν μόνο 2%, ένα πραγματικά αξιοσημείωτο επίτευγμα για περίπου πριν από 2,5 χιλιετίες. Άρα, ο Ερατοσθένης ήταν ο πρώτος άνθρωπος που μέτρησε τις διαστάσεις του πλανήτη Γη, γι' αυτό και θεωρείται δημιουργός της μαθηματικής γεωγραφίας.

ΠΗΓΗ: https://www.astro.noa.gr/gr/eratosthenes/history.html

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ

Η ΣΤ’ του Σχολείου μας, συμμετέχει κάθε χρόνο στην συγκεκριμένη δράση, από το 2015 και στις δυο ισημερίες, εαρινή και φθινοπωρινή, ανάλογα και με τον καιρό. Φέτος το πείραμα έγινε, σε πολλά σχολεία σε όλο τον κόσμο, ως σχολική δράση STEM, την Δευτέρα 24 Σεπτεμβρίου.

Έτσι κι εμείς, κάναμε την προετοιμασία και την έρευνα στο εργαστήρι της Πληροφορικής. Τα παιδιά ερεύνησαν για τον Ερατοσθένη, πληροφορήθηκαν και εξασκήθηκαν στις απαιτούμενες μαθηματικές πράξεις και γεωμετρικές μετρήσεις κι αφού κατανόησαν το περιεχόμενη της δράσης, βγήκαμε στην αυλή λίγο πριν το ηλιακό μεσημέρι στο Κιλκίς, εκείνη την ημέρα (13:22).

Κάναμε τις μετρήσεις μας και τις επόμενες ημέρες ασχοληθήκαμε με την εύρεση των αποτελεσμάτων, μέσα στην τάξη. Σίγουρα δεν είναι στην ύλη των Μαθηματικών της ΣΤ΄ όλες οι πράξεις που απαιτούνται, αλλά δεν είναι και κάτι που τα παιδιά δεν μπορούν να αντιληφθούν, όπως αποδείχθηκε. Άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, θα είναι πάντως όλοι πιο υποψιασμένοι στην επόμενη προσπάθεια, στις 22-3-2018.